Beestje van de maand: het edelhert
Voor het beest(je) van de maand heeft onze collega gekozen om iets te schrijven over het Edelhert. September is namelijk de maand waarin de bronstactiviteiten van dit mooie beest plaatsvinden. Kuddes mensen, al dan niet bewapend met grote telelenzen, gaan op zoek om maar iets van dit spektakel te horen of vast te leggen op de gevoelige plaat.
Het leefgebied van het edelhert
Van oorsprong komt dit prachtige dier voor in alle gebieden van Nederland, met uitzondering van de eilanden. Sinds 2 eeuwen leven deze dieren voornamelijk op de Veluwe, Oostvaardersplassen en Natuurpark Lelystad. Vanuit onder andere de natuurorganisaties waren de plannen om deze leefgebieden van de Edelherten in de jaren 90 zo aan te passen (o.a. met ecoducten) dat dieren voor het voedsel aanbod ook naar de rijkere voedselbronnen in de uiterwaarden konden gaan. Dit plan is uiteindelijk niet doorgezet.
Een actief dier
Edelherten zijn de hele dag actief, maar in gebieden met veel menselijke activiteit laten ze zich slechts in de vroege ochtend of in de schemering van de avond zien. Met die reden zijn er ook gedeeltes van het gebied afgesloten voor de mens, als rustgebied voor het wild (herten worden ook wel aangeduid als roodwild en zwijnen als zwartwild).
De bronstperiode
De bronstperiode begint half september en duurt tot in oktober, daarna zullen bokken en hinden in afzonderlijke roedels verder leven. Mannelijke dieren werpen hun gewei af in het najaar en dan zal er een nieuw gewei, groter dan de vorige, gaan groeien. De hinden werpen na een draagtijd van 225 tot 245 dagen meestal een kalf in mei of begin juni.
Natuurlijk is de bronst een prachtig schouwspel, waarbij mannelijke dieren (bokken) elkaar imponeren met hun lichaamstaal en gewei om al het vrouwelijk schoon (hinden) voor zich te winnen. Om hun positie en dominantie kracht bij te zetten produceren de bokken een krachtig keelgeluid, namelijk het burlen. Tevens schuwen zij niet om concurrenten te verjagen of het gevecht aan te gaan met hun kolossale gewei, welke bij volwassen bokken wel 10 kilo kan wegen.
Het gevecht zal alleen plaatsvinden als bokken niet met hun gedrag hebben kunnen imponeren, en dan… nemen zij afstand van elkaar om vervolgens met hun volle lichaamsgewicht van +250 kg op elkaar af te stormen met de kop naar beneden gericht… De geweien kletteren dan ook hoorbaar op elkaar. Met de geweien in elkaar proberen zij elkaar weg te drukken in de hoop dat een van beide het opgeeft en op de vlucht slaat. Nog even achtervolgt door de overwinnaar. Deze zal niet lang de verliezer achtervolgen, want er zijn altijd kapers (jonge bokken) op de kust die hun kans schoon zien om een of meerdere hinden weg te drijven uit de roedel om vervolgens voor het nageslacht te zorgen.
Een mooie foto
Zelf komt onze collega jaarlijks meerdere malen op de Veluwe om wild te spotten en fotograferen. Hierbij zijn herten toch wel favoriet. Sinds 1 februari van dit jaar is hij wekelijks op de Veluwe te vinden. De foto komt uit een selectie die hij passend vond voor dit verhaal.