Bezoek van een toezichthouder
Onze toezichthouders controleren of bouw- en milieuregels worden nageleefd. Dat doen zij bij bedrijven en particulieren. Zij doen dat namens de gemeenten in regio Rivierenland en de provincie. Zo zorgen we ervoor dat de leefomgeving veilig en gezond blijft.
Wilt u weten hoe zij werken en wat zij mogen? Wij hebben de meest gestelde vragen hieronder voor u op een rijtje gezet.
Wij moeten ervoor zorgen dat de leefomgeving beschermd wordt en veilig en gezond is. Daarom hebben wij namens de gemeenten in regio Rivierenland en provincie Gelderland de taak om te controleren of bouw- en milieuregels worden nageleefd. Daarvoor houden wij toezicht bij bedrijven en ook bij particulieren.
Wij
- doen controles op basis van wet- en regelgeving, maar ook op vergunningen die zijn verleend of (sloop) meldingen die zijn gedaan;
- doen controles als er meldingen of klachten vanuit de omgeving zijn binnengekomen over overlast of andere zaken;
- houden in sommige gemeenten vrijeveldtoezicht. Dan gaan onze toezichthouders (soms ook met andere organisaties, zoals o.a. politie, gemeente, Waterschap) onaangekondigd in een bepaald gebied controleren of regels en vergunningen worden nageleefd;
- doen reguliere controles bij bedrijven op basis van risico’s voor de omgeving;
- doen controle naar aanleiding van verzoeken om handhaving en bij ambtshalve handhaving.
Dat hangt af van de activiteiten die u uitvoert. De toezichthouder controleert of bedrijven en particulieren zich houden aan de wet- en regelgeving over bouw en milieu. Daarnaast controleert de toezichthouder of u de juiste vergunningen heeft en ook werkt volgens de vergunningvoorschriften.
Een toezichthouder:
- mag zonder toestemming alle open erven en terreinen betreden;
- mag zonder toestemming alle gebouwen betreden behalve een woning;
- mag zonder toestemming elke plaats betreden behalve een woning;
- moet altijd een legitimatiebewijs bij zich hebben. Dit is een pasje van Omgevingsdienst Rivierenland (ODR). Als u twijfels of de toezichthouder namens ODR komt, kunt u de receptie van ODR bellen en vragen of de toezichthouder bij ODR werkt;
- mag zonder toestemming foto’s maken;
- mag bodycams dragen. De toezichthouder maakt het ter plekke bekend als de camera’s aangezet worden. De opnames mogen alleen gebruikt worden voor specifieke doeleinden. Het gebruik moet voldoen aan de AVG en de Wet politiegegevens;
- mag voor het controleren een drone inzetten, als de toezichthouder hiervoor is opgeleid;
- mag onaangekondigd controles uitvoeren;
- mag andere personen meenemen die daartoe door hem zijn aangewezen;
- mag inlichtingen vorderen;
- mag inzage vorderen van zakelijke gegevens en documenten en mag hier kopieën van maken.
Onze toezichthouders hebben een legitimatiebewijs van ODR bij zich met daarop hun foto en gegevens. Daarnaast dragen zij (meestal) zichtbaar kleding met het logo van ODR en komen zij vaak met een herkenbare auto van ODR.
Als u toch twijfelt, dan kunt u contact opnemen met ODR (0344 579 314) en vragen of de toezichthouder voor ODR werkt.
Meestal komen de toezichthouders onaangekondigd bij u langs. Maar als u wel vooraf een bericht (brief of e-mail) krijgt, dan staat in dat bericht waarvoor de toezichthouder komt en hoe u zich voor kunt bereiden.
Als de toezichthouder onaangekondigd bij u langs komt, legt deze aan het begin van het bezoek uit:
- wat het doel is het van bezoek;
- wat de toezichthouder wil zien op de locatie;
- en welke documenten de toezichthouder nodig heeft.
Om het bezoek zo soepel en snel mogelijk te laten verlopen, rekenen we op uw medewerking. We vragen u om ervoor te zorgen dat er een persoon aanwezig is die de toezichthouder(s) over de locatie en door het pand kan leiden en de eventuele documenten kan laten zien.
Nee, u krijgt niet altijd een bericht. Dat is afhankelijk van waarvoor de toezichthouder bij u langs komt. Voor milieucontroles bij bedrijven worden meestal afspraken gemaakt. Maar andere controles worden meestal niet aangekondigd.
Wij begrijpen dat dit niet altijd uitkomt. Maar de toezichthouder moet de controle dan toch uitvoeren. De toezichthouder legt aan het begin van het bezoek uit wat het doel is van het bezoek, wat deze wil zien en welke documenten deze nodig heeft. Om het bezoek zo soepel en snel mogelijk te laten verlopen, rekenen we op uw medewerking. We vragen u om ervoor te zorgen dat er een persoon aanwezig is die de toezichthouder over de locatie en door het pand kan leiden en de eventuele documenten kan laten zien.
Dat is afhankelijk van de situatie.
Als de situatie niet meteen een gevaar oplevert, dan gebeurt het volgende:
- De toezichthouder gaat in gesprek met de eigenaar van het perceel, gebouw of bedrijf over de overtreding of gevaarlijke situatie. Hij bespreekt de mogelijke oplossingen en maakt hier afspraken over.
- Daarna stuurt de toezichthouder de eigenaar een brief waarin de overtreding(en) en gemaakte afspraken staan.
- De eigenaar krijgt de gelegenheid om binnen een redelijke termijn de overtreding ongedaan te maken. Als dat is gebeurd, meldt de eigenaar dat bij ODR.
- De toezichthouder controleert daarna tijdens een hercontrole of de overtreding is beëindigd.
Als de situatie gevaar oplevert, dan gebeurt het volgende:
- De toezichthouder gaat in gesprek met de eigenaar van het perceel, gebouw of bedrijf over de overtreding of gevaarlijke situatie. Als het om werkzaamheden gaat, worden deze meteen stil gelegd. Als het om een andere gevaarlijke situatie gaat, moet de eigenaar meteen actie ondernemen om de gevaarlijke situatie te stoppen.
- De toezichthouder maakt een rapport op van de situatie. Er wordt een handhavingsprocedure gestart.
- Een jurist van ODR bevestigt de mondelinge stillegging met een handhavingsbesluit bestuursdwang. In dat besluit staat dat de eigenaar de overtreding moet stoppen en welke maatregelen er genomen moeten worden om de gevaarlijke situatie ongedaan te maken. Als dat niet gebeurt, wordt er een procedure ‘last onder dwangsom’ gestart.
- De toezichthouder controleert vervolgens of de overtreding is gestopt beëindigd en de gevaarlijke situatie ongedaan gemaakt is.
- De BOA van ODR kan ook besluiten een proces verbaal op te stellen als de overtreding niet is gestopt.
Uitzonderingen hierop:
- Als de controle plaats vindt op basis van een verzoek tot handhaving wordt er niet eerst een brief met de bevindingen gestuurd aan de eigenaar. Dan wordt er een controle rapport naar de jurist gestuurd en als er sprake is van een overtreding wordt er meteen een voornemen handhavingsbesluit gestuurd. Dan wordt er binnen 8 weken een definitief handhavingsbesluit en besluit op het verzoek om handhaving genomen.
- Als de controle plaats vindt op basis van ambtshalve handhaving dan kan het voorkomen dat er direct een voornemen handhavingsbesluit wordt gestuurd.
- Dan wordt de last onder dwangsom van rechtswege verbeurd. Dit betekent dat de overtreder de dwangsom moet betalen.
Een last onder dwangsom wordt opgelegd om iemand die een overtreding heeft gemaakt, te dwingen om deze overtreding binnen een bepaalde periode te stoppen. Doet deze persoon dat niet binnen de afgesproken termijn, dan moet hij een geldbedrag betalen. Dat noemen wij een dwangsom.
Het is vooral een stok achter de deur: wie de regels overtreedt, krijgt de kans dit te herstellen. Doe je dat, dan betaal je ook geen dwangsom.
Een last onder bestuursdwang betekent dat wij of de gemeente zelf ingrijpen als iemand zich niet aan de regels houdt. Je krijgt eerst een duidelijke opdracht om iets te doen of te stoppen. Doe je dat niet, dan pakt ODR of de gemeente het zelf aan, op kosten van de overtreder.
Een last onder bestuursdwang kan ook opgelegd worden in spoedeisende gevallen, wanneer werk wordt stil gelegd. Dan krijgt de overtreder niet de mogelijkheid om de overtreding zelf te beëindigen.
Een BOA is een buitengewoon opsporingsambtenaar. Een BOA mag overtredingen en strafbare feiten opsporen en boetes uitdelen. Denk bijvoorbeeld aan illegaal afval dumpen of het overtreden van milieuregels.
Een BOA heeft dus speciale bevoegdheden.
Het verschil met zit vooral in de bevoegdheden:
- Een toezichthouder controleert, adviseert en legt uit wat er beter moet. Een toezichthouder werkt volgens het bestuursrecht. Als de toezichthouder overtredingen constateert, worden deze vastgelegd in een handhavingsbesluit. In dat besluit staat dat de eigenaar de overtreding moet stoppen en de gevaarlijke situatie ongedaan moet maken. Als dat niet gebeurt, wordt er een procedure ‘last onder dwangsom’ gestart. Als de werkzaamheden meteen stil gelegd moeten worden, kan een procedure ‘last onder bestuursdwang’ gestart worden.
- Een BOA kan, als het nodig is, meteen optreden door een proces-verbaal op te maken of een boete uit te schrijven. Een BOA werkt volgens het strafrecht.